Φως και σκιά

Η Παναγία των βράχων (Virgin of the Rocks) 1483μΧ 

 Ελαιογραφία 199 × 122 cm. Μουσείο του Λούβρου. 

Η Παναγία των βράχων είναι η ονομασία ενός πίνακα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι που τον φιλοτέχνησε σε δύο εκδοχές, ή πρώτη (αυτή που παρουσιάζεται στην φωτογραφία) βρίσκεται στο Μουσείου του Λούβρου και η δεύτερη στην Πινακοθήκη του Λονδίνου.
Τον Απρίλιο του 1483 η Αδελφότητα της Άμωμης Σύλληψης του Μιλάνου παράγγειλε στον Ντα Βίντσι και δύο βοηθούς του ένα τρίπτυχο για το παρεκκλήσιο της Αδελφότητας San Francesco Grande στο Μιλάνο, το αποτέλεσμα όμως φαίνεται ότι δεν ικανοποίησε την Αδελφότητα και έτσι δημιούργησε τον δεύτερο πίνακα που βρίσκεται στο Λονδίνο.
Το παιχνίδι ανάμεσα στο φως και την σκιά είναι πολύ έντονο και στους δύο πίνακες παρ όλες τις διαφορές τους στο χρώμα.
Ο Λεονάρντο τελειοποίησε την αναπαράσταση του όγκου των αντικειμένων με την εναλλαγή του φωτός και της σκιάς, τεχνική που ονομάστηκε «κιαροσκούρο», η τεχνική αυτή βρήκε τον απόλυτο εκφραστή της στο πρόσωπο του Καραβάτζιο. Οι μορφές και στους δύο πίνακες είναι δουλεμένες με την χαρακτηριστική τεχνική του σφουμάτο που την συναντάμε σε όλους τους πίνακές του, με την  τεχνική αυτή μαλάκωνε τα σκληρά περιγράμματα των μορφών και των αντικειμένων με λεπτές τονικές διαβαθμίσεις.